Testosteron a wypadanie włosów – to temat, który nurtuje wielu mężczyzn. Ten niezwykle istotny hormon wpływa na wiele procesów zachodzących w organizmie, ale czy może powodować łysienie? Sprawdźmy.
Czym jest testosteron?
Testosteron jest hormonem płciowym należącym do grupy androgenów. Jego synteza ma miejsce w jądrach i – w mniejszym stopniu – nadnerczach. W męskim organizmie odpowiedzialny jest przede wszystkim za rozwój narządów płciowych oraz ich podtrzymywanie w dorosłym życiu. Dzięki niemu kształtują się jądra, moszna, gruczoł krokowy oraz prącie.
To jednak nie wszystko. Testosteron odpowiada również za:
- produkcję męskiego nasienia i plemników
- rozwój owłosienia
- rozkład tkanki tłuszczowej
- stymulację i utrzymanie funkcji seksualnych
- przyrost masy mięśniowej
- stymulację wzrostu kości długich
Jak widać, jest to hormon niezbędny dla wielu procesów zachodzących w męskim organizmie, a jego niedobory mogą skutkować licznymi problemami.
Rodzaje testosteronu
W wyniku przekształcania się testosteronu pod wpływem różnych enzymów powstaje dihydrotestosteron (DHT) – jego najaktywniejsza biologicznie forma. Ma ogromny wpływ na rozwój zarodka i chłopców w okresie dojrzewania, a także zewnętrzne cechy płciowe, takie jak owłosienie ciała czy zarost na twarzy.
I to właśnie ten rodzaj testosteronu jest odpowiedzialny za męskie łysienie, ponieważ ma bardzo duży wpływ na cykl rozwojowy włosa.
Polecamy: Wypadanie włosów u kobiet i mężczyzn. 10 najlepszych witamin na wypadanie włosów.
Łysienie a testosteron
Reakcja przekształcenia testosteronu w DHT jest katalizowana między innymi przez enzym o nazwie 5α-reduktaza. [1] Jego rozmieszczenie w organizmie jest nierównomierne, co ma ogromny wpływ na proces męskiego łysienia.
Okazuje się, że 5α-reduktaza wykazuje dużą aktywność w mieszkach włosowych znajdujących się w okolicach czołowych oraz ciemieniowych głowy. W efekcie to właśnie tam produkowana jest duża ilość dihydrotestosteronu.
Co to oznacza dla mężczyzny? Dihydrotestosteron oddziałuje na cykl rozwojowy włosa. Przede wszystkim powoduje skrócenie fazy wzrostu, przy jednoczesnym wydłużeniu fazy spoczynku. To właśnie w tej ostatniej dochodzi najpierw do ścieńczenia i odbarwienia, a następnie wypadnięcia włosa.
To jednak nie wszystko. DHT hamuje proces migracji komórek i tym samym wytwarzania nowych włosów. Powoduje także miniaturyzację mieszków i pobudza gruczoły łojowe, co prowadzi do powstawania łupieżu. Dolegliwość ta również osłabia włosy i może przyczynić się do ich nadmiernego wypadania.
Łysienie androgenowe a testosteron
Biorąc pod uwagę fakt, że największe ilości DHT powstają w okolicach czołowych oraz ciemieniowych głowy, to właśnie tam dochodzi do nadmiernego wypadania włosów. Proces ten nazywany jest łysieniem androgenowym.
W wyniku działania hormonu dochodzi do zmian w cyklu włosowym – zwłaszcza miniaturyzacji mieszka. Faza wzrostu ulega skróceniu z 3-6 lat do zaledwie kilku miesięcy, a nawet tygodni, zaś etap spoczynku wydłużona o kilka miesięcy.
Efektem tego jest procentowy wzrost włosów telogenowych oraz postępujące łysienie androgenowe. Jego pierwsze objawy mogą występować już u nastolatków, jednak najczęściej rozwija się u dorosłych mężczyzn. Na początku dochodzi do cofania się linii włosów na skroniach i czole, a następnie proces zaczyna obejmować koronę głowy.
Wpływ testosteronu na porost włosów
Powyższe informacje jasno wskazują, że testosteron (a konkretnie jego aktywniejsza forma – DHT) jest pośrednio odpowiedzialny za hamowanie wzrostu włosów na szczycie głowy. Problem ten może dotyczyć zarówno mężczyzn posiadających niski, jak i wysoki poziom tego hormonu.
Jednocześnie testosteron stymuluje wzrost owłosienia na twarzy i ciele (w tym w okolicach narządów płciowych).
Co z wypadaniem włosów u kobiet? Testosteron w ich organizmach występuje w mniejszych ilościach niż u mężczyzn i odpowiada między innymi za prawidłową pracę jajników. Może również wpływać na włosy, jednak ze względu na niższą aktywność enzymu 5α-reduktazy powoduje zwykle delikatne przerzedzenie fryzury. Niestety coraz częściej spotyka się u kobiet także nasiloną formę łysienia androgenowego.
Pamiętaj, że aktywność hormonów może, ale nie musi powodować łysienia. Wiele zależy od uwarunkowań genetycznych.
Testosteron – rola w organizmie
Jak wspomnieliśmy wcześniej, testosteron odgrywa istotną rolę w kształtowaniu męskich narządów płciowych, produkcji nasienia i plemników oraz rozwoju masy mięśniowej. Ma nieoceniony wpływ na płodność i libido, a nawet poczucie własnej wartości czy samopoczucie. To jednak nie wszystko.
Utrzymanie właściwej ilości tego hormonu, zwłaszcza w przypadku starszych mężczyzn, może poprawić gęstość mineralną i architekturę kości, chroniąc np. przed złamaniami. Odpowiedni poziom testosteronu ma również wpływ na skład ciała, w tym ilość tkanki tłuszczowej, a także siłę, umożliwiając przeprowadzanie efektywnych treningów.
Suplementowane wspomagająca utrzymanie odpowiedniego poziomu hormonu może też doprowadzić do obniżenia ilości glukozy we krwi osób chorujących na cukrzycę typu 2, a nawet zmniejszyć ryzyko dolegliwości układu sercowo-naczyniowego. [2]
Testosteron – norma
Niestety, z wiekiem poziom testosteronu w organizmie mężczyzny spada. Wynika to między innymi ze zmniejszenia się liczby komórek odpowiedzialnych za jego produkcję, a także uwarunkowań genetycznych, niezdrowego trybu życia czy nałogów.
Jaka jest norma testosteronu? Dla mężczyzn wynosi ona od 9 do 34,7 nmol/l, zaś dla kobiet od 0,52 do 2,43 nmol/l.
Polecamy: Chrzan – działanie na porost włosów i inne właściwości
Niedobór testosteronu
Odpowiedni poziom testosteronu to bardzo istotna kwestia, ponieważ niedobory hormonu mogą negatywnie wpływać na wiele procesów, jakie zachodzą w organizmie.
Jego braki w okresie przedpokwitaniowym objawiają się opóźnionym dojrzewaniem płciowym, wysokim głosem oraz eunuchoidalną budową ciała (nastolatek jest wysoki, ma długie kończyny, krótki tułów i wąskie ramiona).
Z kolei niedobory testosteronu w dorosłym życiu powodują między innymi:
- spadek libido (popędu seksualnego)
- zaburzenia wzwodu
- niski poziom energii
- uczucie ciągłego zmęczenia
- obniżenie płodności
- zmniejszenie owłosienia ciała
- utratę masy i siły mięśni
- niską masę kostną
- wahania nastroju, a nawet depresję
Podniesienie poziomu testosteronu jest możliwe. Pomoże odpowiednia dieta bogata w produkty zawierające zdrowe tłuszcze, witaminę D oraz cynk, a także aktywność fizyczna. Możliwe jest także uzupełnianie niedoborów przez suplementację.
Nadmiar testosteronu
Negatywne skutki może powodować nie tylko niedobór, ale również nadmiar testosteronu. W przypadku jego występowania najczęściej zauważa się agresywne zachowania, problemy z oddawaniem moczu oraz zmniejszenie rozmiaru jąder.
Co więcej, nadmiar testosteronu może prowadzić do:
- niepłodności
- impotencji
- wahań nastroju
- bólów głowy
- nadciśnienia tętniczego
- zahamowania wzrostu
- zmian skórnych
Podsumowanie: czy testosteron powoduje łysienie?
Testosteron może powodować łysienie – odpowiedzialna za to jest jego najbardziej aktywna biologicznie postać, czyli dihydrotestosteron. Jego nadmierna ilość prowadzi do skrócenia cyklu życia włosów oraz zahamowania wzrostu nowych. Efektem jest łysienie androgenowe, które dotyka nawet połowę męskiej populacji.
Dlatego warto regulować poziom testosteronu i badać zawartość DHT we krwi. Dzięki temu możliwe będzie nie tylko zahamowanie nadmiernego wypadania włosów, ale również uzyskanie innych korzyści.
Walkę z niedoborem hormonu zaleca się zwłaszcza dorosłym mężczyznom, którzy zmagają się z obniżonym libido, problemami z erekcją, nadmierną masą ciała oraz ciągłym zmęczeniem.
Źródła:
- Ustuner E. T. (2013). Cause of androgenic alopecia: crux of the matter. Plastic and reconstructive surgery. Global open, 1(7), e64.
- Köhn F. M. (2006). Testosterone and body functions. The aging male : the official journal of the International Society for the Study of the Aging Male, 9(4), 183–188.
Dodaj komentarz