Jakich posiłków unikać aby pozbyć się senności po jedzeniu?

Senność po jedzeniu zdarza się zarówno u osób zdrowych, jak i tych o słabej kondycji. Kiedy powinna stać się sygnałem do niepokoju? Sprawdźmy, jakich posiłków unikać, by uporać się z tym problemem.

Zdrowa dieta to taki sposób żywienia, który sprawia, że po posiłku nabieramy energii i czujemy się świetnie. Niestety to, co trafia na talerze większości z nas pozostawia wiele do życzenia. Dlatego po posiłku pojawia się senność, uczucie ciężkości czy inne dolegliwości. Nieodpowiednie produkty w diecie to jednak niejedyne przyczyny. Co właściwie stoi za sennością po posiłku?

Senność po jedzeniu

Senność po jedzeniu jest zjawiskiem naturalnym i towarzyszy zwykle ciężkim potrawom spożywanym w dużych ilościach.

Dzieje się tak, ponieważ organizm zajmuje się trawieniem i transportem składników odżywczych. Te przenoszone są przez krew, która płynie w kierunku jelit, nieco słabiej zasila więc układ nerwowy.

Co więcej, jedzenie uwalnia hormony, które mają wywołać uczucie sytości (cholecystokinina, glukagon, amylina), a także glukozę. Po wyrzucie cukru w krwiobiegu musi się znaleźć insulina, która obniża poziom tego pierwszego. To także wywołuje uczucie senności.

Jak się okazuje, niektóre produkty żywnościowe mogą powodować uwalnianie melatoniny, czyli hormonu snu.

Zbyt wysoki poziom serotoniny także może skutkować uczuciem znużenia po jedzeniu.

To, czy senność po posiłku powinna być powodem do niepokoju zależy od kilku czynników. Dopóki nie zakłóca normalnego funkcjonowania – towarzyszy jej ziewanie, lekkie zmęczenie, lecz nadal jesteś w stanie wykonywać codzienne czynności – nie masz się raczej czego obawiać.

Niestety, gdy po jedzeniu ogarnia cię takie znużenie, że jesteś zmuszony się położyć, warto skonsultować się ze specjalistą.

Polecamy: Zdrowe tłuszcze – kiedy mogą negatywnie wpływać na nasze odchudzanie?

Przyczyny senności po jedzeniu

Przyczyny naturalnej senności po jedzeniu tkwią w sposobie funkcjonowanie organizmu. Poza delikatnym zmęczeniem po posiłku, będącym normalnym stanem fizjologicznym, istnieje także takie, które może zagrażać twojemu zdrowiu bądź życiu.

Jest kilka powodów tego zjawiska. Na co należy zwrócić uwagę?

Niskie ciśnienie

Często senność po jedzeniu towarzyszy osobom, które mają naturalnie zbyt niskie ciśnienie. Mówimy tu o wartościach rzędu 60/80. Zjawisko to, nazywane hipotensją, występuje często u bardzo szczupłych kobiet.

Zdarza się, że niskie ciśnienie staje się przyczyną znużenia, senności, a nawet zasłabnięcia w wyniku spożycia pokarmu. Przyczyną jest fakt, że po jedzeniu, szczególnie dużych porcji, ciśnienie tymczasowo ulega obniżeniu. Kiedy wartość wyjściowa jest już bardzo niska, dodatkowe jej zmniejszenie skutkuje wymienionymi objawami.

Z tego względu ludzie z naturalną hipotonią powinni zachować ostrożność i ograniczyć objętość posiłków.

Choroby

Senność po jedzeniu może pojawiać się także u osób cierpiących na rozmaite choroby.

Przykładem może tu być niedoczynność tarczycy i hashimoto charakteryzujące się przewlekłym zmęczeniem i osłabieniem.

Zjawisko to może nasilać się po spożyciu dużego posiłku lub takiego, który obfituje w cukry proste i tłuszcze.

Wbrew obiegowej opinii niedoczynność tarczycy i hashimoto nie dotyczy tylko kobiet. Po zaobserwowaniu u siebie takich objawów, jak nieustanna senność – także po jedzeniu – znużenie, wypadanie włosów czy nadmiernie sucha skóra, koniecznie zgłoś się do lekarza i zasięgnij porady.

Cukrzyca to kolejny z powodów, dla których po posiłku możesz być senny i zmęczony. Wynika to z podniesionego poziomu glukozy i niewłaściwej reakcji organizmu na niego. Pojawia się tak zwana insulinooporność, podczas której zmniejsza się wrażliwość tkanek na insulinę produkowaną przez trzustkę.

Poza sennością, chorobom tym często towarzyszy wzmożone pragnienie oraz zwiększona częstotliwość oddawania moczu. Osłabieniu ulegają także funkcje kognitywne, jak zdolność koncentracji czy zapamiętywania.

Przyjmowanie leków

Za pojawienie się senności po jedzeniu odpowiadają także niektóre leki. Szczególnie dotyczy to preparatów o działaniu psychotropowym, przeciwdepresyjnym czy przeciwbólowym.

Leki obniżające ciśnienie mogą spowodować ten sam efekt, co naturalna hipotonia.

Z tego względu bardzo ważne jest, by podczas przyjmowania wymienionych środków przestrzegać zaleceń producenta oraz zachować zasady bezpieczeństwa.

Alergie i nietolerancje pokarmowe

Często powodem senności pojawiającej się po jedzeniu jest fakt, że twoje ciało po prostu nie trawi składników zawartych w potrawach. Przykładem może tu być gluten, który u wielu osób wywołuje niepożądane skutki. Szczególnie widoczne jest to u osób chorujących na celiakię, dla których nawet niewielkie ilości tego związku okazują się wyjątkowo niebezpieczne. [1]

Rodzaj pożywienia

Także to, co kładziesz na swoim talerzu ma znaczenie dla twojego samopoczucia po posiłku. Jak już wspomnieliśmy, szczególnie duże porcje mogą potęgować uczucie znużenia. Senność po jedzeniu pojawia się jednak także w wyniku działania konkretnych związków chemicznych zawartych w produktach.

Obecny w soi czy mięsie, a więc doskonałych źródłach białka, tryptofan bierze udział w syntezie serotoniny. Nadmierne podniesienie jej poziomu z kolei może spowodować, że stan uspokojenia zmieni się w senność i zmęczenie.

Produkty bogate w tryptofan:

  • soja
  • tofu
  • jaja
  • mięso
  • sery
  • ryby

Wiele produktów roślinnych obfituje także w fitomelatoninę – związek odpowiadający melatoninie, którą naturalnie wytwarza ludzki organizm. Odpowiada między innymi za regulowanie cyklu dobowego i wytwarzana jest po zapadnięciu zmroku, dając ciału sygnał, że przyszła pora na nocny odpoczynek.

Fitomelatoninę znajdziesz w wiśniach czy szpinaku, a więc po spożyciu ich w dużej ilości możesz odczuwać znużenie.

Bardzo ważną grupą związków, która może wywoływać senność po posiłku są węglowodany proste.

Dlaczego występuje senność po zjedzeniu słodyczy?

Senność po zjedzeniu słodyczy pojawia się z uwagi na mechanizm opisany we wcześniejszej części artykułu.

W produktach tych znajdziesz głównie cukry proste, które powodują natychmiastowy wzrost poziomu glukozy we krwi. Przez chwilę możesz poczuć więc przypływ energii, jednak ten moment będzie trwał krótko. Po kilkudziesięciu minutach organizm zareaguje wyrzutem insuliny i szybkim obniżeniem poziomu cukru we krwi.

To z kolei skutkuje spadkiem energii, znużeniem. Spożywanie słodyczy często wywołuje więc senność poposiłkową.

Czy senność po jedzeniu w ciąży jest normalna?

Senność po jedzeniu jest zjawiskiem całkowicie naturalnym zwłaszcza w ciąży. Organizm znacznie wolniej trawi pokarm, potrzebując więcej czasu i energii, by uporać się z całym tym skomplikowanym procesem.

Niestety zdarza się, że senność po posiłkach w tym okresie jest oznaką cukrzycy ciążowej. Choroba ta występuje nawet u co dziesiątej pani spodziewającej się dziecka.

Z tego względu bardzo istotne jest monitorowanie swojego samopoczucia i zgłoszenie się do lekarza prowadzącego, jak tylko zaobserwujesz coś niepokojącego.

Kogo może dotknąć cukrzyca ciążowa? Choroba ta może wystąpić u kobiet, które spodziewają się kolejnego już dziecka, a także tych w wieku powyżej 35 lat. Czynnik ryzyka stanowi również zespół policystycznych jajników (PCOS) oraz nadciśnienie tętnicze. Czasami jest to po prostu zapisane w genach.

Bezpośrednim powodem wystąpienia cukrzycy ciążowej są zaburzenia hormonalne, które zakłócają produkcję glukozy oraz insuliny.

Polecamy: Jedzenie przed snem a odchudzanie – jak jest naprawdę?

Jak walczyć z sennością po jedzeniu?

O ile senność po jedzeniu nie wpływa na twoje codzienne życie, nie musisz wprowadzać zbyt dużych zmian. Zawsze jednak ważne jest stosowanie dobrze zbilansowanej i zdrowej diety, obfitującej w warzywa.

W sytuacji, gdy po posiłku czujesz się naprawdę źle – towarzyszy ci nawracające znużenie, zmęczenie i przemożna potrzeba położenia się, warto podjąć odpowiednie działania.

Pierwszym krokiem jest wyeliminowanie z jadłospisu produktów obfitujących w cukry proste i spowalniające proces trawienia tłuszcze nasycone.

Bardzo istotne jest zmniejszenie porcji oraz pilnowanie, by w daniu konsumowanym w czasie, w którym potrzebujesz zachować trzeźwość umysłu i produktywność, nie znajdowały się produkty nadmiernie podnoszące poziom serotoniny i melatoniny.

Ważne

Pamiętaj o regularności i zachowaniu ostępów pomiędzy posiłkami. Obserwuj swoje ciało, jeśli dostrzeżesz, że jedzenie 5 dań dziennie ci nie służy, zmień taktykę. Niektóre osoby znacznie lepiej tolerują 3 większe (ale nadal umiarkowanie duże) posiłki – wówczas znacznie rzadziej dochodzi do podnoszenia poziomu glukozy we krwi, a co za tym idzie – trzustka nie musi tak często produkować insuliny.

Aby ograniczyć senność po posiłkach, zadbaj o właściwą jakość odpoczynku nocnego. Z badań wynika, że niedobór snu może powodować wiele negatywnych skutków zdrowotnych, także związanych z odżywianiem. [2]

Brak aktywności fizycznej nie służy skutecznemu trawieniu i utrzymaniu prawidłowej gospodarki hormonalnej. Dlatego uczyń ruch stałym elementem swojego dnia.

Aby wyeliminować niebezpieczeństwo wystąpienia znużenia oraz innych niepożądanych efektów, warto sprawdzić, czy nie masz alergii na jakiekolwiek produkty żywnościowe. Być może wyeliminowanie ich z diety okaże się zbawiennym sposobem na senność poposiłkową.

Senność po jedzeniu nie jest czymś, co zawsze powinno wzbudzić twój niepokoju. Czasami wystarczy zmodyfikować nieco jadłospis i zrezygnować z niektórych posiłków.

Warto jej się jednak przyjrzeć i sprawdzić, czy senność nie występuje wspólnie z innymi objawami. W sytuacji, gdy po jedzeniu czujesz się na tyle źle, że wręcz zasypiasz na stojąco, warto udać się do lekarza i sprawdzić, czy nie jest to znak, że w twoim ciele pojawiła się choroba. Szczególne znaczenie ma to u kobiet w ciąży, które zagrożone są wystąpieniem cukrzycy ciążowej.


Źródła:

  1. Żukiewicz-Sobczak W. A., Wróblewska P., Adamczuk P., Kopczyński P. (2013). Causes, symptoms and prevention of food allergy. Postepy dermatologii i alergologii, 30(2), 113–116.
  2. Matricciani, L., Bin, Y. S., Lallukka, T., Kronholm, E., Wake, M., Paquet, C., Dumuid, D., & Olds, T. (2018). Rethinking the sleep-health link. Sleep health, 4(4), 339–348.

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *